Orzeczenia techniczne zabytków – co się w nich znajduje?

Orzeczenia techniczne zabytków – co się w nich znajduje?

Budynki określone mianem zabytku to szczególny przypadek, w którym nie wystarczy zwyczajne i bieżące kontrolowanie stanu używalności budynku zgodne z wymogami prawa budowlanego. O zabytki trzeba dbać bez względu na to, czy są one przeznaczone do użytku czy też nie, a ich stan nie może odbiegać od współczesnych standardów nawet gdy budynki te powstały setki lat temu. Z tego też powodu konieczne są regularne kontrole Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków i powstałe na ich podstawie oceny zawarte w orzeczeniu technicznym zabytków. Co się w nim znajduje, co podlega ocenie i kto może je wystawić?

Szczególny charakter zabytków

Budynki wpisane na krajową listę zabytków to najczęściej budynki stare, epokowe, które zachowały się przez wiele lat w stanie pozwalającym na ich dalsze użytkowanie i dziś stanowią swoistą pamiątkę przeszłości. Trudno ukryć, że w przypadku większości z nich elementy konstrukcyjne znacząco odbiegają od standardów technologicznych stosowanych w nowoczesnym budownictwie. Zabytkowe muzeum będzie podlegało zupełnie innym zasadom użytkowania niż to wybudowane w zgodzie z nowoczesnymi wymogami budowlanymi. Aby więc zabytki mogły być w pełni bezpieczne do użytku, konieczne jest ich dokładne sprawdzanie i ocenianie ich stanu, potwierdzone właśnie w orzeczeniu technicznym zabytku. To w nim ujęte będą wszelkie zalecenia odnośnie modernizacji budynku zgodnej z obowiązującymi przepisami dotyczącymi zabytków i ewentualne nieprawidłowości, które mogą okazać się niebezpieczne dla użytkowników budynku.

ekspertyza techniczna zabytku

Co znajduje się w orzeczeniu technicznym zabytku?

Orzeczenie techniczne zabytków to dokument wystawiany przez upoważnionego do tego rzeczoznawcę budowlanego. Orzeczenie to jest oceną stanu technicznego budynku wpisanego na listę zabytków, opartą przede wszystkim na dokumentacji budynku i jego naocznych oględzinach. Co powinno zostać w nim zawarte? Przede wszystkim ocena stanu technicznego poszczególnych elementów konstrukcyjnych i dokładne sprawdzenie tego, czy są one bezpieczne do dalszego użytkowania. W przypadku zabytków wiele elementów konstrukcyjnych jest wykonana z drewna, które w sposób oczywisty ulega po latach degradacji i z powodu różnych warunków atmosferycznych może gnić, kruszeć czy po prostu słabnąć. Nie dziwi więc tu konieczność regularnego sprawdzania jego wytrzymałości i monitorowania ewentualnych usterek.

W orzeczeniu technicznym zabytku pojawiają się też opisy poszczególnych elementów konstrukcyjnych budynku – ścian, stropów, dachów czy podłóg, przy czym każdy z opisów jest uzupełniony o wskazania konkretnych nieprawidłowości i ich przyczyn, o ile takie występują. Na podstawie zebranych informacji odnośnie stanu budynku oraz wszelkich zjawisk i zdarzeń, które wpływają na jego stan, rzeczoznawca sporządza wnioski i zalecenia w zakresie ewentualnych modernizacji bądź ogólnej konserwacji budynku w celu zachowania ustalonego i zgodnego z prawem budowlanym poziomu bezpieczeństwa.

W przypadku zabytków badanie poszczególnych elementów konstrukcji może być niejednokrotnie utrudnione ze względu na delikatny charakter konstrukcji, dlatego też wszelkie badania wykonywane na miejscu powinny być godne z założeniami konserwatora zabytków i nie stanowić zagrożenia dla samego budynku. Wśród popularniejszych badań wykonywanych na miejscu pojawiają się między innymi badania zawilgocenia, które w przypadku starych budowli odgrywa niemałą rolę w jego całkowitej wytrzymałości.

ekspertyza budowlana budynku

Kto zajmuje się badaniem stanu zabytków?

Wykonywanie badań technicznych w obrębie zabytków wymaga odpowiednich narzędzi i technik, dlatego też zajmują się nimi dziś wyłącznie odpowiednio przygotowani rzeczoznawcy. Poszukując odpowiednej osoby do przeprowadzenia orzeczenia technicznego zabytku warto postawić na tych, którzy mają już doświadczenie w pracy z zabytkami i mogą pochwalić się wykonanymi przez siebie pracami w tym zakresie. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na narzędzia, jakimi się posługują i rodzaje badań, jakie mogą wykonać. W przypadku zabytków konieczne może być sprawdzenie nośności stropów, określenie przyczyn ich ugięcia, pęknięć, czy zawilgocenia, czy też badanie fundamentów. Dodatkowo w przypadku zabytków warto, by to rzeczoznawca był w stanie zaprojektować wzmocnienia i remonty konieczne dla użytkowości danego budynku i potrafił ująć je w swojej ekspertyzie.