Oświetlenie zabytków a problemy konserwatorskie

Oświetlenie zewnętrzne zabytków jest powszechnie stosowaną metodą podkreślenia ich niesamowitych walorów architektonicznych. Podświetlone zabytki są prawdziwą dumą dla miasta, atrakcją dla turystów i namacalnym reliktem historycznym, który ma znaczący wpływ na świadomość historii danego regionu, kultury, czy kraju. Jak jednak dobrać odpowiednie oświetlenie do zabytków, aby nie zniekształcić ich niesamowitej formy oraz dostosować się do wszystkich wymogów konserwatorskich?

Prawo, a oświetlenie zabytkowych budynków

Warto pamiętać, że zabytki są pod specjalną ochroną prawną. Jest to między innymi  Międzynarodowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków i Miejsc Zabytkowych  z 1964 r. Jest w nich mowa o tym, że: brzemienne duchową spuścizną przeszłości zabytkowe dzieła narodów pozostają w życiu współczesnym żywym świadectwem ich wiekowych tradycji.

Ludzkość, z każdym dniem bardziej świadoma jednolitego charakteru wartości ogólnoludzkich, uważa je za dziedzictwo wspólne i uznaje swą solidarną odpowiedzialność za ich zachowanie wobec przyszłych pokoleń. Poczuwa się ona do przekazania im tychże wartości w całym bogactwie ich autentyzmu. Innym dokumentem, który traktuje o .

Drugi akt prawny to obowiązująca Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 27 lipca 2004 r., która mówi o tym, że „zabytek  to   nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Dlatego właśnie wybierając odpowiednie oświetlenie dla zabytków musimy mieć na uwadze problemy konserwatorskie wynikające z faktu, że budynek, który chcemy oświetlić jest według prawa zabytkiem. Wówczas musimy pamiętać o tym, że nie wolno nam dokonywać inwazyjnych ingerencji w powłokę zabytku, ponieważ jej uszkodzenie jest niezgodne z prawem. Dlatego punkty oświetleniowe muszą być zainstalowane w sposób, który nie narusza struktury budynków, jednak nie tylko to stanowi fakt, że zabytek jest w odpowiedni sposób oświetlany.

Pamiętajmy, że złe rozmieszczenie światła, mimo tego iż fizycznie w żaden sposób nie narusza kondycji budynku, może znacząco zniekształcać jego wygląd co także jest naruszeniem ustawy! Dzieje się tak dlatego, że formy architektoniczne, czyli różne płaskorzeźby upiększające zabytek, ciekawe elementy ozdobne należą do wspólnego dobra wszystkich oglądających. Dlatego światło, które rozjaśnia te elementy i sprawia, że są one widoczne nocą, musi być skierowane w taki sposób, aby uwydatniać ich urodę i nie fałszować rzeczywistego obrazu.

Dlatego podstawową wartością jaką kieruje się projektant jest dobre rozpoznanie wartości zabytku i jego kreacji artystycznej. Każdy zabytek jest indywidualny, powstał w różnym okresie czasu i położony jest w różnej przestrzeni. Biorąc pod uwagę jego historię, rolę jaką pełnił przez lata i jakim znaczeniem dla ludzi odznacza się współcześnie, można przystąpić do zaprojektowania oświetlenia.

Jakie oświetlenie najlepiej wybrać do podkreślenia walorów budynku?

Nie bez znaczenia jest nie tylko rozmieszczenie punktów świetlnych w tworzeniu iluminacji świetlnej na budynkach zabytkowych, ale także ich jakość. Najlepszym rozwiązaniem jest wybór innowacyjnego oświetlenia LED, ponieważ to rozwiązanie niesie za sobą ogrom możliwości. Przede wszystkim możemy wybrać natężenie światła, a także kąt jego padania na poszczególne elementy budynku.

Dzięki temu za pomocą punktów świetlnych emitujących światło dobrej jakości, możemy podkreślić artystyczne zdobienia architektoniczne, oryginalne rozwiązania zastosowane w budowie zabytku, czy najważniejsze miejsca. Ponadto warto pamiętać, że oświetlenie typu LED jest nie tylko energooszczędne i ekologiczne (co szczególnie powinno trafić do włodarzy miasta, w którym znajduje się dany zabytek) ale również  bardzo precyzyjne.

Dzięki temu projektant iluminacji świetlnej dostaje o wiele więcej narzędzi i możliwości, aby w efektowny sposób rozświetlić dany budynek. Mimo tego iż do wyboru jest mnóstwo kolorów i rodzajów światła, najlepiej w przypadku zabytkowych budowli postawić na klasykę. Zabytek ma być ozdobą samą w sobie, a oświetlenie jedynie metodą, aby wydobyć to piękno także nocą.

Podsumowując, podczas projektowania iluminacji świetlnej musimy mieć na uwadze dobro zabytku i działanie w myśl, która przyświecała ich twórcy. Oświetlenie ma za zadanie wydobyć najlepsze cechy z zabytkowego budynku, a nie tworzyć iluzję czegoś zupełnie nowego.