Jak dyrektywa ATEX wpływa na bezpieczeństwo pracy w przemyśle?

Bezpieczeństwo w miejscu pracy jest jedną z kwestii, o jaką powinien zadbać pracodawca. Uwzględnienie przepisów BHP i przygotowanie zgodnie z nimi każdego stanowiska pracy to jednak nie wszystko, o czym powinien pamiętać przedsiębiorca.

Są nim odpowiednie normy, które powinny posiadać urządzenia wykorzystywane w przemyśle, a których praca odbywa się w miejscach narażonych na wybuchy, a tym samym – pożary. Przedsiębiorcy są zatem zobowiązani do wdrożenia w działalność organizacji wymogów zgodnych z Dyrektywą ATEX. 

Obecnie wszystkie miejsca pracy, niezależnie od tego czy przedsiębiorstwo funkcjonuje już od dawna, czy dopiero zaczyna swoja działalność, powinny stosować się wymagań określonych w Dyrektywie ATEX. Każdy pracodawca jest zobowiązany do oceny i klasyfikacji środowiska pracy tak, aby móc określić zagrożenia związane z miejscem pracy. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku urządzeń i maszyn o dużym ryzyku zapłonu i doprowadzenia do wybuchu, będącego bezpośrednim zagrożeniem życia pracowników. 

Czym jest Dyrektywa ATEX ? 

Dyrektywa ATEX, a właściwie Atmoshere Explosible to jedna z serii dyrektyw, która określa niezbędne wymagania z zakresu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy. Zapisane w niej wymagania dotyczą zasad projektowania i wytwarzaniu produktów, które po wprowadzeniu na rynek i oddane do użytku, mogą stworzyć zagrożenie wybuchem w otaczającym ich środowisku. Prawidłowo zainstalowane i konserwowane urządzenia, a także użytkowane przez odbiorców zgodnie z instrukcją, to mniejsze szanse na ich uszkodzenie i stworzenie sytuacji zagrażającej życiu. 

Dyrektywa ATEX (2014/34/UE) ściślej ujmując, jest bezpośrednio związana z urządzeniami i systemami, które w użyciu mogą stanowić zagrożenie potencjalnie wybuchowe. Mowa tutaj o sytuacjach, gdzie urządzenie niespełniające norm bezpieczeństwa, byłoby wykorzystywane w środowisku łatwopalnym i innych strefach zagrożonych wybuchem. 

Normy wskazane w Dyrektywie ATEX dotyczą również wszelkiego rodzaju aparatu zabezpieczającej, regulacyjnej oraz sterującej, które są przeznaczone do użytku w przestrzeni zagrożonej wybuchem. Aparatura ma na celu zapobiec powstaniu tego typu sytuacji. Dlatego też prawo UE zobowiązało właścicieli wszystkim organizacji do wdrożenia wymagań Dyrektywy ATEX w działalność przedsiębiorstwa. 

Co obejmuje Dyrektywa ATEX? 

Dyrektywa ATEX obejmuje wszystkiego typu urządzenia elektryczne i mechaniczne, a także ich komponenty i systemy ochronne, które dodatkowo są zabezpieczone przed wybuchem. Ma to na celu poprawę bezpieczeństwa pracowników i zapewnienia im ochrony zdrowia jeśli pracują w strefach o właściwościach wybuchowych. 

W zapisać wymogach Dyrektywy ATEX można znaleźć szereg zapisów, które obejmują między innymi: 

• opracowanie minimalnych wymogów, które pozwolą na zapewnienie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników najbardziej narażonych na wybuch, 
• podzielenie miejsca pracy na strefy i wyznaczenie tych, w których istnieje wysoko ryzyko wybuchu, 
• postawienie znaków ostrzegawczych, dzięki którym pracownicy i osoby postronne będą w stanie sprawdzić, czy znajdują się lub pracują w strefie zagrożenia wybuchem. 

Te wszystkie kroki podczas wdrażania Dyrektywy ATEX pozwolą na utrzymanie bezpiecznych warunków w miejscu pracy, a w razie konieczności – podjęcie działań mających na celu ewakuacji pracowników. 

Jakich organizacji dotyczy Dyrektywa ATEX?

Wdrożenie wymogów Dyrektywy ATEX w przedsiębiorstwie dotyczy wszystkiego typu organizacji, w których wykorzystywane są maszyny, komponenty i urządzenia, które w określonej atmosferze mogą przyczynić się do pojawienia pożaru. W szczególności dotyczy do zakładów pracy, gdzie występują strefy wybuchowe, a w pracy wykorzystywane są mieszaniny tlenu z łatwopalnymi substancjami. 

Dyrektywa ATEX powinna zatem zostać wprowadzona w takich sektorach działalności jak: stolarnie, stacje paliw, zakładach produkujących alkohol, cukrowniach i wielu innych firmach, gdzie wykorzystuje się instalacje technologiczne oraz substancje łatwopalne. 

Dyrektywa ATEX a działania poprawiające bezpieczeństwo w organizacji 

Dyrektywa ATEX ułatwia zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego w przemyśle, a także poprawę funkcjonowania wszystkich systemów oraz wprowadzenie środków zabezpieczenia przeciwpożarowego. 

Oprócz tego możliwe jest: 

• zapewnienie bezpiecznych warunkach pracy dla pracowników zakładu pracy, a także całego otoczenia. Konieczna tutaj jest nieustanna ocena zagrożenia i potencjalnych sytuacji, które mogłyby doprowadzić do wybuchu;
• wykorzystywanie wyników kontroli bezpieczeństwa przeciwpożarowego, które jest organizowane przez uprawnione do tego jednostki; 
• uzyskanie pozytywnego wyniku kontroli przez zewnętrzne jednostki certyfikujące i kontrolujące, aby jak najlepiej zadbać o bezpieczeństwo w miejscu pracy.