Obowiązek weryfikowania podatników VAT na podstawie tzw. białej listy podatników obowiązuje w Polsce od 1 września 2019 roku. Lista ta jest oficjalnym, elektronicznym wykazem przedsiębiorców prowadzonym przez szefa KAS – celem stworzenia i prowadzenia białej listy podatników było uszczelnienie systemu podatkowego oraz minimalizowanie ryzyka wyłudzeń podatku VAT. W jakim celu, z perspektywy przedsiębiorcy, należy wykorzystywać dostępność do białej listy podatników VAT, dlaczego należy weryfikować firmy, z którymi podejmujemy współpracę i w jaki sposób sprawdzać ich obecność na liście?
Biała lista podatników to oficjalny, elektroniczny wykaz przedsiębiorców zastępujący prowadzone wcześniej, odrębne wykazy podatników zarejestrowanych, wykreślonych oraz przywróconych do rejestru. Jej głównym elementem, a zarazem informacją którą będziemy weryfikować u swoich współpracowników jako przedsiębiorca są numery rachunków bankowych przeznaczonych do wpłaty podatku VAT.
Stosowanie białej listy podatników wiąże się ściśle z wprowadzonym obowiązkiem realizowania transakcji w mechanizmie podzielonej płatności i pozwala weryfikować sytuacje, w których należna kwota VAT jest wpłacana na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, a nie dedykowane dla nich rachunki VAT.
Jako przedsiębiorca weryfikujący firmę na białej liście podatników VAT zyskujemy możliwość sprawdzenia poprawności podanego:
Biała lista podatników VAT zawiera informacje o podmiotach zarejestrowanych jako podatnicy VAT (podatnikach czynnych i zwolnionych), a także o zawieszeniu statusu podatnika lub braku ich rejestracji. Każdy przedsiębiorca, którego dane zostały ujęte na białej liście podatników, może skierować wniosek do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z prośbą o ich usunięcie lub sprostowanie.
Jako przedsiębiorca realizujący obowiązki płatnika VAT, podejmując współpracę z jakąkolwiek firmą musimy upewnić się, że wskazane przez odbiorcę płatności konto figuruje na białej liście podatników VAT i skontrolować prawidłowość wykonywanego rozliczenia zarówno przed, jak i po wykonaniu przelewu uwzględniającego kwotę VAT. Konsekwencje za brak weryfikacji kontrahenta i wpłatę VAT na niewłaściwe konto spadają na płatnika, co z perspektywy każdego przedsiębiorcy powinno być podstawowym i kluczowym motywatorem do obowiązkowego weryfikowania każdego podatnika i każdej płatności, niezależnie od tego czy nawiązujemy współpracę z nową firmą, czy też realizujemy zapłaty dla kontrahenta współpracującego z nami od kilkunastu lat.
Trudno ukryć, że konieczność weryfikacji każdego kontrahenta na białej liście podatników jest dla przedsiębiorcy uciążliwa i czasochłonna. Dostępne systemy usprawniają co prawda sam proces weryfikacji, ale nie są w stanie wyeliminować konieczności tej weryfikacji całkowicie. Możliwe jest jednak znacznie uproszczenie wyszukiwania z pomocą dopuszczonego przez Ministerstwo Finansów dostępu API, pozwalającego na szukanie podatników metodą „search” dającą pełne informacje o firmie na białej liście podatników oraz metodą „check”, która udzieli jedynie odpowiedzi „Tak” lub „nie” wskazując, czy dany rachunek został przypisany do podmiotu na białej liście podatników i podając identyfikator niezbędny do potwierdzenia przeprowadzonej weryfikacji.
Chcąc zweryfikować dane firmy podawane przy realizacji zapłaty należy sprawdzić, najlepiej po numerze NIP, obecność firmy na liście i zgodność posiadanych danych konta z tymi wyszczególnionymi w katalogu. Dla ułatwienia i przyspieszenia pracy przedsiębiorców, twórcy oprogramowania do faktur online i programów księgowych wprowadzili możliwość automatycznej weryfikacji kontrahenta z poziomu programu, na podstawie wprowadzonych danych (nie tylko NIP, ale np. numerów REGON czy KRS).
Firmę można sprawdzić także samodzielnie, korzystając z dostępności do białej listy podatników bezpośrednio na stronie internetowej Ministerstwa Finansów lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). O ile jednak sprawdzenie danych pojedynczej firmy w ten sposób nie będzie kłopotem, regularne weryfikowanie numerów kont i ich zgodności z białą listą podatników będzie znacznie wygodniejsze i mniej czasochłonne z wykorzystaniem dedykowanych funkcji bezpośrednio w programach do fakturowania.